Lợi ích vô giá về sức khoẻ của tình bạn bền vững

Khi nhắc đến tình bạn, chắc bạn sẽ liên tưởng ngay đến những cảm xúc rất thiêng liêng, những kỉ niệm, và một hành trình rất dài đồng hành với niềm vui, sự chân thành, thấu hiểu, sẻ chia, hay nỗi buồn, thử thách và cả khoảng cách tưởng chừng như tình bạn đó sẽ không còn nữa. Nhưng dù thế nào, tình bạn đó vẫn luôn ở bên ta và đem đến cho ta nguồn năng lượng tích cực, ấm áp và điểm tựa quan trọng trong cuộc sống. Hãy cùng STYLE khai thác những khía cạnh của một tình bạn bền vững, và nó mang lại giá trị tuyệt vời gì cho chúng ta.

Hành trình tiến đến tình bạn gắn kết của chúng ta như thế nào?

Tình bạn bắt đầu từ khi nào, mỗi một tình bạn lại có xuất phát điểm rất khác nhau. Tình bạn bắt đầu từ thời niên thiếu, khi chúng là những đứa trẻ cạnh nhà hay cùng học một lớp tiểu học. Những đứa trẻ đó thường vui đùa ngoài sân trường, hỏi bài trong tiết học, có nhiều sở thích chung và bên nhau đến khi trưởng thành. Tình bạn của thời sinh viên, cái tuổi ai cũng đầy mộng mơ và tràn ngập khát khao ấy, tình cờ điều đó lại giúp chúng ta trở thành bạn thân. Lại có những tình bạn rất lạ, ban đầu họ chẳng ưa gì nhau mỗi khi chạm mặt nhưng khi đối phương gặp khó khăn thì họ lại sẵn sàng ra tay trợ giúp, từ đó tình bạn nảy nở, họ yêu quý, bao dung và trở nên thân thiết đến vài thập kỷ.

Đối với hầu hết mọi người, tình bạn là một phần quan trọng của cuộc sống. Nền tảng của tình bạn là coi trọng lẫn nhau, mỗi cá nhân hỗ trợ, giúp đỡ và cống hiến một thứ gì đó có giá trị cho cá nhân khác. Và nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự cô đơn có ảnh hưởng tiêu cực đến hạnh phúc của chúng ta. Tình bạn có tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần, nhưng nó cũng có thể mang lại những lợi ích về thể chất. Chúng ta không cần phải luôn hòa đồng, đôi khi tận hưởng không gian riêng của mình là điều càn thiết – nhưng tất cả mọi người đều cần tương tác xã hội.

Phát biểu trên Medical News Today, Tiến sĩ Scott Kaiser, bác sĩ lão khoa và giám đốc về Sức khỏe Nhận thức Lão khoa của Viện Khoa học Thần kinh Thái Bình Dương tại Trung tâm Y tế Providence Saint John ở Santa Monica, CA, đã nói điều này về vai trò của tình bạn đối với sự tiến hóa của loài người:

“Nghiên cứu cho thấy rằng sự tiến hóa đã liên tục lựa chọn để tăng cường kết nối xã hội với sự tương tác xã hội và mạng lưới đóng vai trò chính trong sự sống còn của con người. Theo khuôn khổ này, tổ tiên của chúng ta đã hình thành các mối quan hệ xã hội – làm việc cùng nhau, chia sẻ thức ăn và giúp đỡ lẫn nhau – để cảm thấy an toàn và được bảo vệ.”

Ông cũng cho biết: “Con người được sinh ra để được kết nối và kết nối xã hội là một phần thiết yếu của sức khỏe và hạnh phúc – chúng ta cần các yếu tố đó để tồn tại và phát triển, giống như nhu cầu về thức ăn, nước uống và oxy”.

Tình bạn và sức khỏe tinh thần

Theo một nghiên cứu năm 2014, “sự cô đơn không phải do ở một mình mà do không có một số mối quan hệ hoặc tập hợp các mối quan hệ cần thiết nhất định”. Nghiên cứu tiếp tục cho thấy rằng sự cô đơn có thể dẫn đến chứng rối loạn tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm, rối loạn nhân cách, sử dụng rượu và rối loạn giấc ngủ, thậm chí có thể góp phần gây ra các vấn đề về sức khỏe thể chất.

Vì vậy, giao tiếp xã hội có giúp bảo vệ và chống lại các rối loạn sức khỏe tâm thần không? Gần như chắc chắn, như Lee Chambers, nhà tâm lý học và người sáng lập Essentialise Workplace Wellbeing, nói với MNT: “Mối quan hệ bạn bè có khả năng bảo vệ chúng ta khỏi tác động của sự cô đơn, đặc biệt những tình bạn hiệu quả có thể giúp chúng ta tránh khỏi những tác động tiêu cực của sự cô đơn.” Nhưng thế nào là một tình bạn hiệu quả? Theo một nghiên cứu, tình bạn chất lượng cao có nhiều khả năng được đặc trưng bởi sự hỗ trợ, từ cả hai phía và sự thân mật. Tình bạn hiệu quả mang lại cảm giác đồng hành mạnh mẽ, giảm bớt cảm giác cô đơn và góp phần mang lại sự hài lòng trong cuộc sống cũng như lòng tự trọng. Và có một vòng phản hồi tích cực giữa các mối quan hệ xã hội và lòng tự trọng – điều này củng cố điều kia. Vì vậy, tình bạn nâng cao lòng tự trọng, đây là yếu tố bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần.

Tình bạn ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất

“Sự cô lập và cô đơn với xã hội có tác động tiêu cực đến sức khỏe ngang với bệnh béo phì, ít hoạt động thể chất và hút 15 điếu thuốc mỗi ngày, đồng thời có liên quan đến nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn khoảng 50%. Chỉ cần dành một chút thời gian kết nối với ai đó – thậm chí qua một cuộc điện thoại ngắn – có thể làm giảm cảm giác cô đơn, lo lắng và trầm cảm, đồng thời mang lại lợi ích bảo vệ não bộ.” – Tiến sĩ Scott Kaiser

Một phân tích tổng hợp năm 2010 của 148 nghiên cứu – xem xét dữ liệu của tổng cộng 308.849 người – cho thấy những người tham gia một mối quan hệ xã hội bền chặt hơn có cơ hội sống sót cao hơn 50% trong trung bình 7,5 năm so với những người không có. Nghiên cứu này kết luận rằng “một mối quan hệ bền vững không chỉ phản ánh chất lượng cuộc sống mà còn cả sự sống còn.”

Tại sao tình bạn lại tốt cho chúng ta?

Tất cả các bằng chứng cho thấy sự gắn kết của tình bạn có lợi cho cả sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta. Nhưng tại sao? Chìa khóa chính là oxytocin – một loại hormone và chất dẫn truyền thần kinh, được sản xuất ở vùng dưới đồi. Nó liên quan đến việc sinh con và cho con bú, nhưng cũng liên quan đến sự đồng cảm, rộng lượng và tin tưởng, tất cả đều là những yếu tố chính trong tình bạn.

Nhưng tại sao oxytocin lại có những lợi ích về thể chất? Đây có thể là do ảnh hưởng của nó đối với cortisol – hormone gây căng thẳng. Những người tham gia trong một nghiên cứu nhận được oxytocin trong mũi có mức độ cortisol thấp hơn so với những người nhận được giả dược khi chịu áp lực khi nói trước đám đông.Tuyến thượng thận giải phóng cortisol khi một người bị căng thẳng. Điều này tốt cho các tình huống khẩn cấp vì nó chuẩn bị cho chúng ta hành động, nhưng lại tệ khi nó xảy ra trong thời gian dài. Trong số những thứ khác, cortisol cao trong thời gian dài có thể gây ra huyết áp cao, bệnh tiểu đường loại 2 và mệt mỏi.

Vì vậy, giữ mức cortisol thấp là một ý tưởng tốt. Khi thư giãn trong các tương tác xã hội tích cực, cơ thể sẽ giải phóng oxytocin, do đó mức cortisol giảm xuống và có lẽ cùng với chúng làm huyết áp của chúng ta ổn định.

Một tình bạn tốt và gắn kết lâu dài không chỉ mang đến cho chúng ta niềm vui, sự ấm áp, sẻ chia và đồng hành trong cuộc sống. Tình bạn tốt, sự gắn kết lâu dài mang đến giá trị vô giá cho chúng ta cả về sức khỏe thể chất, sức khoẻ tinh thần và góp phần vào một cuộc sống hạnh phúc của mỗi cá nhân. Mỗi người trong chúng ta hãy cùng nhau gìn giữ và vun đắp tình bạn ngày một tuyệt vời hơn nữa nhé.

STYLE MAGAZINEVN / Trang Nguyễn