Những bức hoạ độc đáo “Hoa anh đào” của Damien Hirst nở rộ ở Nhật Bản

Sau khi được trưng bày tại trung tâm Fondation Cartier ở Paris, những bông hoa anh đào nở rộn ràng của Damien Hirst đã mang đến một sức sống mới tại Trung tâm Nghệ thuật Quốc gia, Tokyo, đúng vào mùa hoa anh đào khoe sắc tại đất nước mặt trời mọc.

Hoa anh đào luôn mang nhiều tầng ý ẩn dụ về cái đẹp, sự sống và cái chết. “Đó là một loài hoa tuyệt vời đến cực đoan – và điều này khiến chúng trở nên gần như là loè loẹt,” Damien Hirst nói, khi mô tả loạt tranh được tạo ra cho cuộc triển lãm tại bảo tàng đầu tiên của anh ở Pháp, dành cho hoa anh đào.

Quang cảnh triển lãm, Damien Hirst, ‘Cherry Blossoms’, Cartier Foundation for Contemporary Art, Paris. Nhiếp ảnh: Thibaut Voisin

Buổi hợp tác trưng bày bắt đầu với lời mời từ Hervé Chandès, tổng giám đốc của Fondation Cartier, trong cuộc gặp vào năm 2019 với Damien Hirst ở London. Trong suốt ba năm sau đó, Hirst hoà mình vào thế giới của hoa anh đào. Phía trong studio vẽ của mình ở London, bên dòng sông Thames, người nghệ sĩ mô tả việc “đi sâu vào các bức tranh và hoàn toàn thả hồn vào chúng từ đầu này sang đầu kia”. Đúng vào mùa hoa anh đào, những tác phẩm độc đáo đã được chuyển đến Trung tâm Nghệ thuật Quốc gia, Tokyo, đánh dấu triển lãm cá nhân lớn đầu tiên của anh tại Nhật Bản, diễn ra vào ngày 23 tháng 5 năm 2022.

Quang cảnh từ studio của Damien Hirst, chụp bởi Prudence Cuming Associates.

Hirst hoàn toàn làm chủ không gian triển lãm Fondation Cartier do Jean Nouvel thiết kế với 30 bức tranh do Chandès và anh lựa chọn. Những bức vẽ lớn đến quá khổ này, được chia thành các tấm đơn, tấm kép, tấm ba, tấm bốn, và thậm chí một tấm hình lục giác, khiến không gian bùng nổ đến ngột ngạt với màu sắc sống động và những cụm chồi hoa mọc đến chóng mặt thu hút người xem đến mức nuốt chửng lấy họ.

Cherry Blossom (chi tiết)

Lễ hội tôn vinh những cây anh đào nở hoa ở Nhật Bản đã có từ hàng thế kỷ trước – một biểu tượng văn hóa và triết học có nguồn gốc sâu xa. Lấy bối cảnh là bầu trời trong xanh, đó là vẻ đẹp tối thượng, sự phù du của chính vẻ đẹp này, và cả đặc tính gần như không thể bắt chước được chính vẻ đẹp đó, cám dỗ bất cứ ai có máy ảnh và tài khoản Instagram dừng lại để ngắm nhìn hoa nở.

“Hoa anh đào mang tính trang trí cao nhưng chúng được lấy đi từ thiên nhiên”, Hirst nói. ‘Vẻ đẹp hoa anh đào nói về sự ham muốn và cách chúng ta cố hiểu rõ vạn vật quanh mình và rồi định nghĩa lại tất cả những thứ đó, hơn nữa đó chính là sự hình tượng hoá đến điên cuồng vẻ đẹp của tự nhiên – một tán cây nở rộ đến bất bình thường, những đóa hoa anh đào tương phản với bầu trời xanh thẳm. Quá trình tạo ra những tác phẩm này làm tôi cảm thấy rất tuyệt, khi khiến toàn bộ tâm trí như tan biến vào sắc màu và cả màu vẽ trong studio của tôi.”

Damien Hirst trong studio mình, 2019. © Damien Hirst and Science Ltd.

Thoạt nhìn, Cherry Blossoms có cảm giác giống như một sự thay đổi trong tư duy sáng tạo của một nghệ sĩ từng được mệnh danh là “đứa trẻ hư” của nền nghệ thuật Anh quốc – Nghệ sĩ trẻ người Anh từng đoạt giải Turner (YBA) nổi tiếng với những con cá mập mà anh ta ngâm xác vào bể hoá chất formalin khiến người xem cảm thấy kinh hoàng. Nhưng loạt tác phẩm này thì khác: đẹp, bùng nổ, sặc sỡ, nhưng lại gây sốc về mặt khái niệm khi thiếu đi hoàn toàn yếu tố gây sốc thương có trong những tác phẩm nghệ thuật đương đại.

Chân dung Damien Hirst tại triển lãm ‘Hoa anh đào’ mình tại Cartier Foundation for Contemporary Art, Paris

Nhưng những tác phẩm này cũng phù hợp với nhu cầu thử nghiệm vô độ của Hirst và sự cống hiến lâu dài của anh dành cho hội họa. ‘Tôi đã có một mối tình lãng mạn với hội họa trong suốt cuộc đời mình, ngay cả khi tôi né tránh nó. Là một nghệ sĩ trẻ, bạn phản ứng với bối cảnh, tình huống của bạn. Vào những năm 1980, hội họa không thực sự là con đường để đi,’ anh nói. Trong những nét vẽ dày đặc được áp dụng là điểm gặp của các lối vẽ và chuyển động: các cấu trúc truyền thống của hội họa phong cảnh; các cử chỉ của trường phái Ấn tượng và trường phái Pointillism, và thể chất của Tranh hành động; tính tức thời của sự đại diện và niềm say mê của sự trừu tượng.

Quang cảnh triển lãm, Damien Hirst, ‘Cherry Blossoms’, Cartier Foundation for Contemporary Art, Paris. Nhiếp ảnh: Thibaut Voisin

Quang cảnh triển lãm, Damien Hirst, ‘Cherry Blossoms’, Cartier Foundation for Contemporary Art, Paris. Nhiếp ảnh: Thibaut Voisin

Quang cảnh triển lãm, Damien Hirst, ‘Cherry Blossoms’, Cartier Foundation for Contemporary Art, Paris. Nhiếp ảnh: Thibaut Voisin

Năm 1986, anh đã bắt đầu một loạt tranh có tên Spot Paintings, trong đó các chấm màu, có vẻ như được vẽ bằng máy, hoàn toàn không có dấu vết của sự can thiệp của con người. Tương tự như vậy, những bức tranh Spin nổi tiếng của anh được tạo ra bằng cách đổ sơn bóng lên một tấm toan quay bằng máy.

Cherry Blossoms mang lại cảm giác “người” hơn, như thể Hirst đang giới thiệu cho chúng ta một khái niệm mới, và giới thiệu chính mình. “Chúng sặc sỡ, lộn xộn và mỏng manh và chúng kể về việc tôi đang rời xa chủ nghĩa tối giản và ý tưởng về một họa sĩ cơ khí tưởng tượng. Điều đó thật thú vị đối với tôi.”

Thông tin:

Triển lãm Damien Hirst, ‘Cherry Blossoms’, kéo dài tới ngày 23 tháng 5 năm 2022, Trung tâm Nghệ thuật Quốc gia, Tokyo.