Phù thủy của những mùi hương

Một ngày nọ, Miuccia Prada quyết định sẽ cho ra đời hẳn mọt loại nước hoa mang tên bà. Tuy nhiên, “đứa con” này chẳng phải do nhà thiết kế “mang nặng đẻ đau”.

Miuccia Prada chỉ làm một việc rất đơn giản là gửi đi một thông điệp ngắn, được xem như ý tưởng chung dành cho loại nước hoa mới. “Tôi thích mùi táo đông lạnh trong tuyết Trung Quốc”, “Tôi thích cảm giác như một cô gái trẻ bơi trong biển đại tây dương và tôi không cần bán hết một triệu chai trong năm đầu tiên”. Đội ngũ marketing sẽ ngay lập tức đưa yêu cầu đó tới một tổ chức gọi là Symrise và đề nghị nhà sáng chế nước hoa huyền thoại Maurice Roucel giải mã thông điệp này. Roucel sẽ pha trộn các mùi hương nhân tạo theo một tỉ lệ nào đó, đưa ra các mẫu thử và gửi chúng cho Prada. Prada quyết định mẫu xuất sắc nhất theo ý bà, đặt tên và chúng ta sẽ có một cuộc trình diễn mùi hương mới từ thương hiệu cao cấp này.

Prada La Femme Eau de Parfum, 3.4 oz./ 100 mL (Ảnh: nguồn Internet).

“Kẻ thống trị” Big Eight

Vậy thì, Symrise là ai?

Để trả lời câu hỏi này, xin phép được nhắc nhở một chút những ai còn đang bay bổng giữa những cánh hoa bạt ngàn, giữa những cây thảo mộc đắt giá, những giọt tinh chất xạ quý hiếm từ động vật khi cầm một chai nước hoa. Thực tế, bạn nên nghĩ tới những phòng lab. Nước hoa, trước khi bước lên sân khấu của nghệ thuật hay sự hào nhoáng, vốn dĩ chỉ là một nhánh của ngành công nghiệp hóa chất khổng lồ.

Thành phần chủ yếu của nước hoa là phân tử hóa học tổng hợp.

Mùi hoa hồng ngọt ngào và mùi cam thơm mát trong chai nước hoa của Jo Malone là bộ sưu tập của hàng trăm phân tử, từ cis-3-hexanol, galaxolide cho đến dihydromyrcenol…và chỉ một ít trong số đó thực sự đến từ những bông hoa. Một trong những thành phần nước hoa phổ biến nhất, được tìm thấy trong khoảng 90%các loại nước hoa là linalool. Linalool vốn là một phân tử được tìm thấy trong tự nhiên. Bất cứ khi nào bạn ngửi thấy mùi hoa ải hương, cam bergamot hoặc rau mùi bạn đang bị bao quanh bởi linalool. Chất này cũng được tạo ra bằng cách tổng hợp hóa chất tinh khiết linalool từ năm 1920. Chúng giống nhau như 2 anh em sinh đôi và họa chăng, chỉ có Chúa hoặc chính tác giả của linalool nhân tạo mới phân biệt được.

Timbuktu, một mùi hương trong bộ sưu tập tinh tế của thương hiệu Pháp L’Artisan Perfumeur, cũng sử dụng linalool. Đây là một loại nước hoa quyến rũ của những giấc mơ hành hương. Như thể bạn thức dậy trong đêm từ một giấc ngủ lạ lùng đầy mộng mị. Để rồi thấy mình ở một xứ sở khác, trong một khách sạn bằng gỗ cổ xưa của thế giới ngàn lẻ một đêm, với mùi khói hương trầm nghi ngút và mùi của hàng thế kỷ đã đi qua. Cũng có linalool trong 212 Sexy của Carolina Herrera, với mùi hương của lụa là và mùi bột phấn thoang thoảng của một loại mỹ phẩm đắt tiền nào đó.

Cũng giống như tất cả các thành phần nhân tạo khác, linalool đã được khai sinh bởi tập đoàn Symrise-một thành viên của Big Eight-cha đẻ của những mùi hương. Big Eight giữ vai trò thống trị trong công nghiệp mùi hương với tám tập đoàn: IFF (Mỹ), Quest (Anh), Firmenich và Givaudan (Thụy Sỹ), Symrise (Đức), Takasago (Nhật), Mane và Robertet (Pháp). Những gã khổng lồ này phù phép ra mọi thứ mùi có thể dùng trong nước hoa, từ mùi sơn trà rẻ tiền aubepine chỉ có giá 1,75 USD/pound cho đến mùi tinh dầu húng quế nguyên chất Basil Absolute đắt đỏ có giá 460 USD/pound (Những hợp chất siêu đắt sẽ được tạo ra trong phòng thí nghiệm khác như LMR (Laboratoire Monique Reesmy) và Biolandes, như mùi hoa iris tuyệt vời Iris Naturelle, có mức giá 4300 USD/pound).

Big Eight với đội quân hùng hậu của các nhà hóa học và những hương liệu sư đã phù phép ra mọi mùi hương lừng lẫy trên thị trường, từ Yves Saint Laurent, Estée Lauder cho đến Versace.

Chuyến du hành của linalool

Khi nhận được yêu cầu của Prada, Symrise cần làm nhiều việc hơn là thử mùi. Cũng như tất cả các nhánh khác của ngành công nghiệp hóa học, ngành nước hoa mỗi năm phải đối mặt với một số vấn đề hóc búa: sự tác động của nó lên hệ sinh thái. Khi hàng tỷ người xức nước hoa, số lượng các phân tử này tác động lên trái đất, nước, cơ thể và môi trường sẽ là một câu chuyện hoàn toàn khác với những gì bay bổng mà bạn đã đọc trong quảng cáo. Đó cũng là lý do khi JLO bán 08 triệu chai nước hoa mỗi năm, một phần doanh số thu vào của ngôi sao này phải được trích ra cho các quỹ bảo vệ môi trường. Hoặc, Dior  phải đảm bảo rằng không có một mối nguy nào với hệ sinh thái trong tất cả các phân tử của Eau Sauvage.

Và người đầu tiên phải kiểm định việc này cho Prada, chính là Symrise. Hãy lấy linalool làm ví dụ. Symrise này cần tiến hành hàng loạt các xét nghiệm để xác định mức ảnh hưởng của linalool tới hệ sinh thái. Mức ảnh hưởng này được quy định rõ ràng theo các bảng quy chuẩn của Mỹ, Châu Âu và Nhật Bản. Nếu linalool vượt qua những thử nghiệm này, nó có thể an toàn tiến vào vòng hai.

Ở vòng hai, chiếc kính lúp của viện nghiên cứu Nguyên liệu nước hoa (RIFM) sẽ soi lên linalool một cách nghiêm khắc. RIFM là cánh tay phải của các ngành công nghiệp sinh thái, chịu trách nhiệm về khoảng 2600 nguyên liệu trên thị trường. Và nếu RIFM công bố linalool có độ phân hủy sinh học khá nhanh chóng và tương đối ít độc hại với môi trường thì lúc này, Symrise mới có thể thở phào nhẹ nhõm. Những số liệu về linalool sau đó sẽ được gửi cho tất cả các thành viên và tạp chí uy tín, rồi được soạn thảo thành một quy chuẩn công nghiệp của Hiệp hội Nước hoa Quốc tế (IFRA).

Đó chỉ là một phân tử hóa học đơn lẻ. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu các mùi hương đều là tập hợp của hành trăm phân tử để tạo ra ba lớp hương đầu, hương giữa và hương cuối, với trọng lượng phân tử khác nhau và độ phân hủy sinh học khác nhau? Phân tử Benzyl salicylates-mùi thảo dược ngọt, nhẹ-sẽ nặng hơn. Phân tử linalool tương đối nhẹ và phân tử limonene-mùi tinh dầu cam quýt-siêu nhẹ, dễ bay hơi và lan tỏa trên da. Vậy thì chúng lại phải trải qua những vòng sát hạch tiếp theo của Symrise và RIFM.

Chỉ khi nào kết quả đạt được phù hợp với những yêu cầu của IFRA, Symrise mới đủ quyền bán những hợp chất này cho các thương hiệu đã đặt mua từ họ.

Tại đại bản doanh của các thương hiệu, hãng sẽ phải có trách nhiệm pháp lý làm một bảng đánh giá cuối cùng. Hợp chất được mua từ Symrise sẽ được thêm vào cồn alcohol (để tạo ra dạng lỏng), dầu lubricant (để khiến nó có độ sóng sánh), sáp ong (để tăng cường tính ổn định)…Hỗn hợp này sẽ được thêm vào phấn, kem chống nắng, xà phòng, sữa tắm và có thể ký dưới cái tên lừng lẫy của thương hiệu.

Alien Mirage perfume by Thierry Mugler (Ảnh: nguồn Internet).

Hãy nhìn chai Thiery Mugler B-Men có mùi hương nam tính tuyệt vời trên những giá đỡ sang trọng ở Saks Fifth Avenue. Được tạo ra bởi Jacques Huclier, B-Men có mùi giống như cánh đồng thảo dược sinh trưởng dưới bầu trời trong lành của Ấn Đôk. May mắn thay,với những vòng sát hạch ngặt nghèo từ những bậc sinh thành, B-Men sẽ không phá hủy bất cứ cánh từng nào trên trái đất của chúng ta.