Elie Saab – Thiên tài của những đường cong

Elie Saab là một trong số ít những nhà thiết kế thảm đỏ quan trọng nhất của đương đại với những tác phẩm nghệ thuật đắt giá.

Trong một thế giới mà thời trang nhanh đang thống trị như hiện nay, sự phát triển của Elie Saab – một trong những nhà mốt còn lưu giữ nét nghệ thuật trong những thiết kế – thực sự khiến nhiều người phải ngưỡng mộ. Nhớ lại thời điểm năm 2013, khi Tuần lễ thời trang Paris đang diễn ra, có một sự kiện cũng gây chú ý không kém với giới mộ điệu: triển lãm những tác phẩm Haute Couture của Elie Saab tại khách sạn George V. Sáu thiết kế dạ hội lộng lẫy màu đỏ ruby và xám bạc đặt trên những bục gương plexiglas, bao quanh bởi 15000 bông hồng Naomi (được nghệ nhân Jeff Leatham xếp đặt như những tác phẩm nghệ thuật) đã cung cấp một trải nghiệm đẹp cả về thị giác và khứu giác cho bất cứ ai ghé thăm. Dưới chiếc đèn chùm Florence, một chiếc váy hoàng gia với áo lụa choàng từ vải tuyn và ren thêu sequin đứng trang nghiêm như bóng dáng của một nữ hoàng. Ngay gần đó, một chiếc váy cưới thêu đá quý lộng lẫy với chiếc khăn voan trong suốt lấp lánh kéo dài hàng mét phía sau nó như một cánh buồm bạc, đặt giữa 9000 bông hồng trắng Avalanche đã tạo ra một cảnh tượng ngoạn mục. Tất cả đều là những mẫu mới nhất trong sưu tập Haute Couture Thu Đông 2013 của Elie Saab.

Triển lãm Elie Saab tại khách sạn George V

Sự tương phản của hai thế giới

Nếu chỉ nhìn vào những chiếc váy dạ hội này, rất nhiều người sẽ nghĩ tác giả của chúng hẳn phải sinh ra và lớn lên trong một mảnh đất hoa lệ. Như Paris, Milan, hay London chẳng hạn. Câu trả lời đúng ở đây là một địa danh khác. Không có chút hoa lệ nào bởi nó đã quằn mình hàng thập kỷ trong chiến tranh và bom đạn.

Triển lãm Elie Saab tại khách sạn George V

Năm 1982, năm thứ bảy trong cuộc nội chiến Lebanon, Israel xâm lược Lebanon và bao vây thủ đô Beirut. Cũng trong cùng năm đó, một thần đồng địa phương 18 tuổi tên là Elie Saab tổ chức buổi trình diễn thời trang đầu tiên của mình. Danh tiếng của nhà thiết kế bắt đầu lan tỏa trên những mảnh đất hỗn loạn của Lebanon và bay bổng qua biên giới của các quốc gia Trung Đông.

Năm 2006, xung đột giữa lực lượng Hezbollah và Israel lên tới đỉnh cao khiến hơn 1.000 người Lebanon thiệt mạng, Elie Saab trở thành người Ả Rập đầu tiên gia nhập Nghiệp đoàn may đo cao cấp (Chambre Syndicale de la Haute Couture) và chính thức giới thiệu với thế giới những tác phẩm Haute Couture đến từ Trung Đông. Nhà thiết kế sống giữa hai thái cực hoàn toàn tương phản: một bên là thế giới của những chiếc váy lộng lẫy và mờ ảo như ánh sáng bình minh, một bên là thế giới khốc liệt của khói lửa và đổ nát. Có mối liên quan nào giữa chúng hay không?

Thường xuyên di chuyển giữa Paris, Milan, London và không có ý định để vợ con sinh sống tại Lebanon, nhưng Elie Saab chưa bao giờ rời xa quê hương mình: “Tôi không muốn nói với bạn về sự đau khổ, về cuộc chiến. Tôi có những người bạn từ ngày đi học và chúng tôi cũng không nói về nó. Chiến tranh mang đến nhiều đau buồn cho tôi và gia đình tôi, nó cũng là trở ngại rất lớn cho một người mong muốn trở thành nhà thiết kế. Nhưng tôi đã sử dụng những trở ngại đó để nuôi dưỡng quyết tâm của mình. Lebanon đánh giá cao những điều tốt đẹp. Họ có thể không giàu có, hòa bình hay phồn vinh nhưng họ có niềm hy vọng không bao giờ tắt. Cũng những hy vọng này đã luôn soi rọi con đường của tôi”.

Elie Saab sinh ra ở Damour, một thị trấn trên bờ biển phía nam Beirut vào năm 1964, con trai cả của một gia đình trung lưu. Khi Damour hầu như bị phá hủy trong năm 1976, thay vì di chuyển ra nước ngoài như rất nhiều những gia đình trung và thượng lưu của Lebanon, gia đình Elie Saab chuyển vào trung tâm Beirut để được gần nhà nội. Như rất nhiều những thiên tài về thời trang đã bộc lộ năng khiếu của mình từ rất sớm, ở tuổi lên chín, Saab bắt đầu cắt các mẫu trang phục từ tạp chí và tạo ra những chiếc váy áo từ bất cứ chất liệu gì mà cậu bé có trong tay. Lớn hơn một chút, cậu thiếu niên đã làm váy áo cho chị em, họ hàng và bạn bè và cả gia đình. Elie Saab nhớ lại: “Thực tế thì tôi đã kinh doanh từ rất lâu trước khi chính thức bước vào kinh doanh”. Và ngoại trừ một thời gian ngắn học thiết kế ở Paris năm 17 tuổi, phần lớn thời gian trong đời, Elie Saab tự học.

Ông trời đã mang đến cho Saab một tài năng thiên bẩm và cuộc đời thì đón nhận tài năng ấy một cách hoan hỉ. Hầu như có rất ít sự lận đận bi kịch nào để chúng ta có thể ngoái đầu lại và ngậm ngùi: Saab đã chinh phục những công chúng của mình ngay từ show diễn đầu tiên. Những thiết kế pha trộn giữa Trung Đông và phương Tây thậm chí còn được hoàng tộc đón nhận: Hoàng hậu Rania của Jordan đã mặc váy Elie Saab cho lễ đăng quang của mình. Một tác phẩm của Saab được thêu 2000 carat ngọc lục bảo và 400 carat kim cương (ít nghiêm trang hơn chiếc váy của hoàng hậu Rania) đã bán cho một cô dâu ẩn danh trong giới quý tộc Trung Đông với giá 2,4 triệu USD.

Danh tiếng của Saab vượt ra ngoài biên giới Trung Đông khi Halle Berry mặc một chiếc đầm Elie Saab đến nhận giải thưởng Oscar năm 2002 – giải thưởng Oscar đầu tiên cho một phụ nữ da màu. Saab mỉm cười khi nhớ lại Berry đã yêu cầu ông thêm một số lá sequin để che phủ phần ngực trái gần như nude. Hình ảnh Halle Berry mặc chiếc váy tuyệt đẹp phát biểu trong nước mắt khi cầm bức tượng vàng Oscar đã truyền đến hàng triệu người. Chiếc váy làm từ taffeta màu burgundy kết hợp với phần voan trong vắt ở thân và những mẫu thêu hoa lá che phủ phần ngực một cách duyên dáng. Đường cắt chéo trễ hông kết nối giữa phần voan và phần taffeta nhấn mạnh vùng eo thon thả và vùng hông gợi cảm – một chi tiết  quen thuộc trong trang phục múa bụng của những vũ nữ xứ ngàn lẻ một đêm. Chiếc váy này đã giúp Halle Berry không bao giờ vắng mặt trong danh sách những nữ diễn viên Oscar mặc đẹp nhất mọi thời đại. Cùng lúc đó, Elie Saab – một cái tên ít nổi tiếng hơn nhiều đã âm thầm lan truyền trong giới thời trang Paris, Milan, London và những trung tâm còn lại của thế giới.Những ngôi sao kiêu kỳ của Hollywood biết mình đã có thêm một địa chỉ mới để tìm đến khi cần khoác lên người những tuyệt tác. Elie Saab cắm ngọn cờ mang tên mình lên đỉnh núi Couture vào năm 2006, khi gia nhập Chambre Syndicale de la Haute Couture Pháp – vinh dự cao nhất mà một nhà thiết kế nước ngoài có thể đạt được tại trung tâm thời trang số 1 của thế giới.

Elie Saab bán khoảng 400 đến 800 chiếc váy Couture một năm với giá khởi điểm từ 35.000 USD. Khách hàng của ông đến từ Hollywood nhưng nhiều hơn là từ giới thượng lưu Trung Đông. Không có gì đáng ngạc nhiên về điều này khi Trung Đông đang trở thành một thế lực lớn mạnh và để lại những dấu ấn của mình trên couture của phương Tây. Hãy lưu ý đến chiếc quần harem của Poiret, váy caftans của Saint Laurent và mũ trùm burkas vàng của Givenchy. Những nhà thiết kế trẻ của Trung Đông cũng nối gót Elie Saab và bắt đầu công cuộc chinh phục sàn diễn phương Tây với Zuhair Murad, Georges Chakra, Rabih Kayrouz và Bouchra Jarrar.

Những chiếc váy của thiên thần

Được tôn xưng là “Vua của những đường cong”, bậc thầy của sequins và lụa, người tạo ra những trang phục rực rỡ như giấc mơ, Elie Saab lại ưa thích những đường thẳng trong cuộc sống hiện thực của mình. Flagship Elie Saab ở Paris có sàn và tường bằng bê tông đánh bóng và những góc cạnh hoàn hảo. Văn phòng của nhà thiết kế đậm chất nam tính với nội thất màu đen. Nhà của ông, một căn hộ ở Paris có ban công sắt và tầm nhìn ra tháp Eiffel – không có sự hiện diện của hoa hay màn cửa. “Tôi thích những thứ gọn gàng và thẳng. Tôi không thích những thứ lộn xộn, những sự cường điệu về màu sắc hay những tấm rèm che cửa mềm mại. Có cảm giác như não của tôi cũng có cấu trúclập phương. Nhưng những gì tôi làm trong thời trang lại hoàn toàn khác. Khi tôi nhìn vào phụ nữ, tôi chỉ thấy những đường cong. Và dù não tôi là một khối lập phương thì tôi vẫn tạo ra được những đường cong. Khi tôi thiết kế, tôi không thấy mình như nhà thiết kế thời trang mà như một kiến trúc sư. Tôi nghiên cứu những đường cong của phụ nữ và thiết kế một chiếc váy thanh lịch cho những đường cong ấy”.

Elie Saab Spring Couture 2019

Cũng như bậc tiền bối Valentino, Elie Saab gây dựng tên tuổi của mình từ những chiếc váy dạ hội nữ tính và lãng mạn, nhưng khác Valentino, váy dạ hội của Saab không rực rỡ phóng túng kiểu Ý cũng không thanh lịchmột cách cổ kính như váy dạ hội của giới quý tộc Châu Âu. Những chiếc váy phản ánh khát vọng tự do của những khách hàng đầu tiên là phụ nữ Ả rập hiện đại – tự do được quyến rũ, tự do được trưng bày vẻ đẹp cơ thể, tự do được bày biện nhan sắc của mình dưới ánh đèn lộng lẫy của đêm, nhưng mặt khác, cũng bặt thiệp và kín đáo theo một cách rất Ả rập với khuôn mặt lấp ló sau chiếc khăn che mặt hàng thế kỷ. Váy dạ hội của Elie Saab mang đậm ảnh hưởng của phương Tây, nhưng rõ ràng vẫn xuất phát từ bàn tay của một nhà thiết kế Trung Đông thấu hiểu những thông điệp trong tiềm thức dân tộc về sự sang trọng. Thiết kế của Elie Saab thường có cấu trúc ôm và xoè cổ điển, nhấn mạnh ngực, eo và hông một cách hoàn hảo. Đồng thời chúng cũng được trang trí phức tạp với kỹ thuật thêu, nạm trang sức và đá quý, kỹ thuật tạo lớp chuyển động và tạo form dáng đỉnh cao.

Nhà thiết kế thích sử dụng những chất liệu sang trọng có khả năng bắt sáng đa dạng hoặc khả năng tạo ra hiệu ứng về sự di chuyển: taffeta (một loại vải dệt làm bằng lụa), organza (cũng làm bằng lụa), và satin đan xen với các loại vải nhẹ như voan hay ren. Ông thường kết hợp vải với sequins, đá bán quý và pha lê Swarovski từ Áo để tạo ra sự lộng lẫy cho trang phục dưới ánh đèn buổi tối – những thiên hà di động. Catherine Kallon, sáng lập của blog Red Carpet Fashion Awards nhận định rằng Elie Saab là một trong số ít những nhà thiết kế thảm đỏ quan trọng nhất của đương đại. Ông hiểu chính xác những gì mà những người phụ nữ đẹp mong muốn: một chiếc váy quyến rũ và hiện đại làm nổi bật đến từng cm cơ thể gợi cảm của họ nhưng vẫn phải thanh lịch.

Elie Saab Haute Couture Fall-Winter 2019-2020

Nhiều người nói rằng Saab là một Versace của Trung Đông. Nhưng nếu xem xét kỹ về cảm hứng, tôi cho rằng các thiết kế của Saab gần gũi hơn với Valentino. Cả hai đều có sự tỷ mỷ đến từng chi tiết để tạo ra sự quyến rũ khó cưỡng đối với những cấu trúc va -va -voom (dáng thắt eo) cổ điển. Saab có tình yêu đặc biệt với tông màu pastel sang trọng (ông hiếm khi sử dụng hoạ tiết in), nhưng điều này không ngăn cản ông khai thác những gam màu tuyệt đẹp khác. Chẳng hạn trong mùa Xuân Hè 2012, ông đã mang đến một cú shock về màu sắc trong chiếc váy cổ sâu màu xanh ngọc, với những đường sequin dọc thân; hay một chiếc váy chiffon màu mận với những tay áo nhỏ bằng ren, hay những chiếc váy vàng đậm rực rỡ như đoá hướng dương xoè nở giữa đường băng catwalk. Hay trong Haute Couture 2013, ông mang đến những chiếc váy diễn tả hành trình của ánh sáng mặt trời đi  qua hành tinh của chúng ta: đầu tiên là màu đỏ – màu sắc trung tâm của mặt trời. Những chiếc váy cắt kiểu công chúa, cổ sâu hoặc cổ tròn, không tay hoặc dài tay, với ren và sequin trong một gam đỏ burgundy mãnh liệt và trầm ấm. Ngay sau đó là đến những chiếc váy voan màu nude, màu xám lạnh – một thái cực gần như trái ngược như ánh sáng chập choạng lúc chiều tà xen lẫn những vệt tối của hoàng hôn. Rồi những chiếc váy của nửa đêm với gam xanh nayvy, xanh hải quân và tím hoàng gia. Khi mặt trời mọc, những chiếc váy trở về với ánh sáng một lần nữa, trước khi rơi xuống vùng biển màu ngọc lục bảo. Dạt vào bờ, màu sắc của ánh sáng đã chuyển sang một sắc thái khác: màu vàng lấp lánh của cát và màu bạc ngập tràn lung linh như những hạt tinh thể trong suốt. Cuộc hành trình của Elie Saab đã diễn tả trọn vẹn những cung bậc của lửa và băng, ngày và đêm, biển và cát trong chuyến phiêu lưu Odyssey đầy mộng ảo.