Thiết kế thời trang: Câu lạc bộ dành cho nam giới?

Thời trang tôn vinh phụ nữ, thời trang làm đẹp phụ nữ nhưng thời trang phải do đàn ông thiết kế!

Trước đây, khi một người phụ nữ mặc trên người một chiếc váy đắt tiền và quyến rũ, ta sẽ nghĩ ngay đến Christian Dior, Yves Saint Laurent hay Gianni Versace. Ngày nay, ngoài những “ông lớn” kia, thì ta còn liên tưởng tới Thakoon, Phillip Lim hay Jason Wu. Không thể phủ nhận là ngành công nghiệp thời trang được sinh ra và tồn tại tới ngày nay để tôn vinh vẻ đẹp của người phụ nữ; nhưng đứng đằng sau những phát minh và thiết kế ấy lại là những người đàn ông – những Karl Lagerfeld, Dolce & Gabbana, Marc Jacobs, Alexander McQueen, John Galliano v.v.

Theo một báo cáo mới nhất của tờ Women’s Wear Daily, trong số 67 giám đốc tại các công ty thời trang hàng đầu trên thế giới, chỉ có 06 người là phụ nữ. Và tại lễ trao giải thưởng CDFA do hiệp hội các nhà thiết kế thời trang Mỹ bình chọn năm 2011, phần thưởng được trao cho 21 nhà thiết kế, trong đó 18 nhà thiết kế nam và 03 nhà thiết kế nữ. Điều này không khỏi khiến ta ngạc nhiên nếu như biết rằng 85% tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp từ Parsons (trường đào tạo thiết kế thời trang số 01 của Mỹ) đều là nữ giới. Điều gì đã xảy ra với những nữ thiết kế?

Lịch sử

Lật lại lịch sử từ thế kỷ 19, người kiến tạo ra ngành thời trang “Haute Couture” là một đấng “mày râu”, Charles Frederick Worth. Ông là người đầu tiên gắn mác thương hiệu của mình lên trên những thiết kế; ông cũng là người đầu tiên tạo lập nên một “fashion house” đúng nghĩa và tuyển mộ những người nữ thợ may để thực hiện các giai đoạn cuối cùng của mình. Và bắt đầu từ Charles Frederick Worth, đàn ông luôn được biết đến là người phụ trách phần kỹ thuật và thiết kế, trong khi phụ nữ sẽ là người thùa khuyết, đơm khuy và nhuộm vải.

Charles Frederick Worth – người kiến tạo ra ngành thời trang “Haute Couture”

Tất nhiên, lịch sử không ngoại trừ những người phụ nữ đã rất thành công và tiên phong trong ngành thiết kế thời trang như Coco Chanel, hay Vivienne Westwood, Vera Wang, Diane von Furstenberg và Donna Karan. Nhưng họ là những trường hợp ngoại lệ vô cùng hiếm hoi; và ngay cả thương hiệu Chanel trong nhiều thập kỷ gần đây cũng gắn liên với tên tuổi của một người đàn ông, Karl Lagerfeld và hiện tại là Virginie Viard – một người phụ nữ

Ngày nay, những nhà thiết kế trẻ như Victoria Beckham hay chị em nhà Olsens được nhắc tới nhiều trên các phương tiện truyền thông và “ghi điểm” trong mắt giới phê bình; tuy nhiên, không thể phủ nhận một thực tế là họ đều đã là những người phụ nữ nổi tiếng trước khi đến với thế giới thời trang.

Một sự tận tụy và hy sinh lâu dài

Thiết kế thời trang là một việc như vậy, nó đòi hỏi sự toàn tâm toàn ý. Và nhiều khi phụ nữ lại mang bên mình những trách nhiệm cao cả khác, như xây dựng gia đình và chăm lo cho con cái. Càng về sau này, họ càng khó lòng dành toàn bộ quỹ thời gian của mình cho sự nghiệp.

Nếu như những nhà thiết kế khởi nghiệp với một tấm bằng từ Parsons hay Central Saint Martins, thì bên cạnh những kỹ năng và chuyên môn cần thiết, việc họ cần phải làm là tới những bữa tiệc, những show diễn, những cửa hàng lớn để gặp gỡ, giao lưu với khách hàng và những người có ảnh hưởng. Có thể chỉ là những cái bắt tay, hay những câu chuyện phiếm nhưng qua đó, họ sẽ có cơ hội tiếp cận với các minh tinh màn bạc (những người có khả năng “đưa” các mẫu thiết kế của họ tới dự lễ Trao Giải Quả Cầu Vàng); hay với các tổng biên tập (những người có khả năng đưa thiết kế của họ lên trang bìa của các tạp chí thời trang lớn). Và những cơ hội như vậy không dễ dàng có được. Họ phải liên tục xuất hiện, liên tục tìm kiếm và liên tục tiếp cận – một sự đầu tư về thời gian và công sức lớn lao mà không phải ai cũng có thể hi sinh được.

Bạn còn nhớ Daryl Kerrigan, nhà thiết kế vụt sáng trong những năm 90 với thiết kế quần skinny jeans?

Daryl Kerrigan, nhà thiết kế vụt sáng trong những năm 90 với thiết kế quần skinny jeans, đã từng tâm sự rằng gia đình chính là lý do khiến cô mất việc. “Họ đã bàn với nhau rằng: Liệu chúng ta sẽ chia sẻ cô ấy với gia đình, hay chúng ta sẽ tìm một nhà thiết kế nam, có khả năng tiệc tùng và gặp gỡ khách hàng hằng đêm?” Và cuối cùng, vào năm 1997, Michael Kors đã được tuyển vào vị trí này thay cho Daryl Kerrigan.

Phoebe Philo

Đó cũng là trường hợp của Phoebe Philo khi mang bầu tám tháng. Khi phải lựa chọn giữa công việc và gia đình, Phoebe đã nghe theo bản năng của người phụ nữ. Và kết quả là vào tháng 01 năm 2012, LVMH thông báo hủy show Céline Thu Đông 2012 vì Phoebe Philo không thể đảm nhiệm công việc này khi đang mang thai đứa con thứ ba. Tất nhiên, Phoebe may mắn hơn Daryl, khi cô đã gây một ấn tượng tốt trong vai trò của nhà thiết-kế-người-mẹ và được CNN đưa vào danh sách 10 người phụ nữ có quyền lực nhất thế giới vào tháng 5 năm 2012.

Những cuộc hẹn hò

Hãy tạm gọi đây là một trào lưu “hẹn hò” của các tổng biên tập và các nhà thiết kế. Tại các bữa tiệc, buổi ăn tối, và các sự kiện ở trên, ngoài việc những nhà thiết kế nam đi cạnh những cô diễn viên, người mẫu xinh đẹp, người ta cũng thấy họ xuất hiện cùng các nữ biên tập viên, phóng viên thời trang. Hiếm khi người ta thấy trường hợp ngược lại, vì có lẽ những nhà thiết kế nữ sẽ xuất hiện cùng chồng, hoặc thậm chí không đến dự các sự kiện vì họ bận chuẩn bị bữa tối cho con cái.

Anna Wintour và nhà thiết kế Prabal Gurung

Nhà thiết kế nam cũng ít nhiều được các tổng biên tập nữ “thiên vị” hơn, lấy ví dụ như Anna Wintour và những nhà thiết kế “cưng” như Thakoon, Jason Wu, Prabal Gurung… Chính Anna Wintour thậm chí từng bị phê phán rằng bà chỉ ủng hộ những nhà thiết kế trẻ và gay.

Chính những cuộc hẹn hò này đã mang lại cho những nhà thiết kế nam những cơ hội mà các nữ đồng nghiệp không thể có được. Âu cũng là một lẽ thường tình khi con người cũng luôn tuân theo quy luật của lực hút trái dấu.

Chức năng vs ý tưởng

Trong khi các nhà thiết kế nữ thường đề cao kiểu dáng, sự vừa vặn và cảm giác thoải mái thì bộ sưu tập của các nhà thiết kế nam thường mang tính biểu trưng, ý niệm và tập trung vào phần hình ảnh, thay vì mặt chức năng. Một điểm nữa trong thiên hướng của phái mạnh là họ thường hướng tới những khái niệm nghệ thuật trừu tượng, lãng mạn, trong khi phụ nữ khi thiết kế thường hướng tới tính nhân văn rất cơ bản và thực tế.

Trái: Mẫu Haute Couture của Charles Frederick Worth; Phải: Valentino Haute Couture 2013

Với hiệu quả cao về mặt hình ảnh và thị giác, tác phẩm của các nhà thiết kế nam thường được hoan nghênh tại các tuần lễ thời trang, cũng như được nhiều tạp chí lựa chọn để chụp hình. Và tất nhiên, khi một thương hiệu được sự ưu ái của báo chí, họ đã đạt được một thành công nhất định.

Con mắt khách quan

Một điều thường thấy nữa là phụ nữ thích nghe lời khuyên của nam giới về cách ăn mặc. Tom Ford từng nói: “Đàn ông là những nhà thiết kế giỏi hơn, vì họ thiết kế cho những người khác giới. Họ nhìn thế giới của phụ nữ bằng một con mắt khác.” Cựu giám đốc sáng tạo của Gucci và YSL là một người rất khẳng khái trong việc nhấn mạnh ưu thế của những nam thiết kế. “Chúng tôi khách quan hơn. Chúng tôi tạo ra một thiết kế mới không phải bởi vì chúng tôi ghét cay đắng và muốn giấu đi một phần nào trên cơ thể của mình. Đôi khi phụ nữ bị bó buộc bởi những quan niệm về bản thân cô ấy. Donna Karan qúa yêu phần hông của cô ấy, nên đã sử dụng điểm nhấn ấy cho toàn bộ các thiết kế của mình, và tạo thành một DNA cho thương hiệu của mình.” Tom Ford nhận xét về đồng nghiệp Donna Karan.

Marc Jacobs

Michael Vollbracht, nhà thiết kế trước đây của thương hiệu Bill Blass, cũng tin rằng đàn ông luôn tạo ra những thiết kế đẹp đẽ và ấn tượng hơn: “Phụ nữ luôn bối rối không biết họ muốn trở thành một người như thế nào. Tôi thì tin rằng đàn ông thì biết rõ dreamgirl của họ là ai. Cô ấy có mái tóc mềm mại thế nào, mặc những chiếc váy ôm thế nào, đi một đôi giầy da gợi cảm ra sao. Đó là lý do mà ý tưởng của nam giới khi thiết kế thường rõ ràng và nhất quán”.

Ảnh hưởng của phụ nữ

Tuy nhiên, không thể quên một thực tế là tất cả những nam thiết kế đều chịu ảnh hưởng từ ít nhất một người phụ nữ của cuộc đời: Alber Elbaz mồ côi cha từ nhỏ và được nuôi dạy bởi mẹ, một nghệ sỹ Tây Ban Nha; Jean Paul Gaultier chịu ảnh hưởng lớn từ bà ngoại, một nữ y tá luôn đam mê những chiếc áo corset và những trang phục avant-garde; Azzedine Alaia được chị gái chăm lo; còn Karl Lagerfeld và Tom Ford chịu ảnh hưởng lớn từ mẹ mình. Vì vậy, dù họ dành cả cuộc đời cho sự nghiệp, nhìn thế giới từ một đôi mắt khách quan hay có những ý tưởng thiết kế rõ ràng, sự thành công của họ vẫn được bắt nguồn từ những người phụ nữ. Và khi thế giới thời trang vẫn luôn không ngừng thay đổi, biết đâu một ngày sự độc tôn về giới tính kia cũng sẽ bị phá vỡ!