Type to search

Làm đẹp Tin làm đẹp

Đọc vị nước hoa – Những điều cơ bản có thể bạn chưa biết

Chia sẻ

Cấu trúc kim tự tháp với ba lớp mùi hương cơ bản xuất hiện ở vô số bản mô tả nước hoa khiến nhiều người lầm tưởng đây là cấu trúc duy nhất mà các nhà perfumer có thể tạo ra. Đây là một trong những nhầm lẫn lớn nhất về nước hoa.

Ở bất cứ thông cáo báo chí nào về nước hoa, hay bất cứ bản mô tả nào của tạp chí về nước hoa, điều đầu tiên đập vào mắt bạn chính là mô tả ba tầng hương: hương đầu (Top Note), hương giữa (Middle Note) và hương cuối (Base Note). Mỗi tầng hương sẽ bao gồm một danh sách các nguyên liệu và những cảm nhận chung về mùi mà các nguyên liệu đó có thể tỏa ra. Tầng hương đầu tiên chắc chắn sẽ là những lớp mùi tươi mát, nhẹ nhõm và dễ khuyếch tán. Tầng hương thứ hai là mùi trung tâm với các thành phần chính làm nên sự đặc sắc của hương thơm. Tầng hương cuối sẽ bao gồm các lớp mùi ấm có tác dụng định hương và khiến mùi hương bền lâu trên da một cách dai dẳng. Ví dụ, “ở lớp hương đầu tiên, bạn sẽ chìm trong sự tươi mát của cam quýt và trái cây, sau đó bạn sẽ cảm nhận được mùi hương hoa, rồi kết thúc trong thế giới của xạ hương và gỗ cashmere ấm áp”. Trên thực tế, các tầng hương của nước hoa hiện đại có diễn ra đúng theo trình tự này?

Câu trả lời là không. Nước hoa hiện đại không phải lúc nào cũng được xây dựng theo cấu trúc ba tầng gọn ghẽ và phẳng phiu như thế này. Và rất nhiều những bản mô tả được viết dưới lăng kính của tiếp thị chứ không phải lăng kính của một mùi hương đích thực.

“Đọc” tầng hương

Cấu trúc ba tầng hương mà chúng tôi nói đến ở trên được gọi là cấu trúc kim tự tháp của hương thơm (nhóm tươi mát –> nhóm mùi chính –> nhóm mùi cuối ấm áp). Cấu trúc này cung cấp một lộ trình hữu ích, cho phép người đọc có thể hình dung ra một loại nước hoa nào đó tỏa hương trên da như thế nào. Cấu trúc này phổ biến đến nỗi không ít người lầm tưởng rằng mọi nước hoa trên đời đều tỏa hương theo ba lớp mùi cơ bản trên, nhưng đây hóa ra lại là một lầm lẫn lớn. Cấu trúc kim tự tháp chỉ là một trong rất nhiều cấu trúc của nước hoa hiện đại và quan trọng hơn, danh sách các nguyên liệu của mùi hương chỉ là một phần nhỏ của câu chuyện được công bố (sau khá nhiều cân nhắc của tiếp thị).

Cấu trúc kim tự tháp chủ yếu áp dụng cho nước hoa được tạo ra từ năm 1930 đến 1970. Nghiên cứu về những vật liệu thơm khác nhau và biến động của chúng trên da đã được hoàn thiện bởi perfumer Jean Carles (1892-1966) – người đã tạo ra những tác phẩm kinh điển như Miss Dior (1947), Dana Tabu (1932), Carven Ma Griffe ( 1946) và Schiaparelli Shocking (1937) – đều là minh họa cho cấu trúc kim tự tháp cổ điển. Những loại nước hoa này được xây dựng với chất lượng ba chiều rất thú vị, với tầng hương đầu, giữa và cuối khác biệt một cách rõ nét và chuẩn mực. Chúng giống như ba ô phụ khác nhau dệt nên một câu chuyện đáng nhớ với kết thúc không thể đoán trước. Trước giai đoạn này thì những loại nước hoa vintage như Guerlain (Shalimar hay L’Heure Bleue) đều không được xây dựng theo cấu trúc kim tự tháp. Chúng sử dụng một cấu trúc gần gũi với các loại nước hoa của thế kỷ 19: sử dụng các tinh chất tự nhiên (trong trường hợp của Shalimar là một lượng lớn cam bergamot và chanh) kết hợp với các vật liệu phương Đông và xạ hương, rồi sau đó là các nguyên liệu tổng hợp mới được phát hiện như vanillin và coumarin.

Thử làm một phép so sánh giữa Guerlain Shalimar (1925), Nina Ricci L’Air du Temp s (1948) và Lancôme Trésor (1990), chúng ta sẽ thấy rõ sự phát triển về cấu trúc của hương thơm. Mùi hương đầu gợi nhớ đến một style cổ điển với sự xuất hiện của rất nhiều tinh dầu tự nhiên (cam bergamot), kết hợp với mùi xạ hương, nhựa thơm và các vật liệu ngọt thơm (vani, đậu tonka ). Mùi hương thứ hai được phát triển theo cấu trúc kim tự tháp. Mùi hương thứ ba rõ ràng là cấu trúc tuyến tính, một giai điệu giống nhau từ đầu đến cuối với một ấn tượng mạnh mẽ ngay từ đầu.

Lancôme Trésor (1990) là một ví dụ tiêu biểu cho thấy nước hoa ngày nay không còn tuân thủ theo cấu trúc ba tầng một cách nghiêm ngặt. Trong 30 năm qua, đã có nhiều sự thay đổi đáng kể từ cấu trúc kim tự tháp đến các cấu trúc mới để tạo ra các ấn tượng khác nhau, mà cấu trúc tuyến tính là một trong số đó.

Nếu bạn chăm chăm chờ đợi ba tầng hương truyền thống theo đúng mô tả của thông cáo thì nhiều  tác phẩm kinh điển của đương đại sẽ khiến bạn bối rối. Hãy xem Christian Dior Dune, Chopard Casmir hay Yves Saint Laurent Paris. Thay vì được xây dựng như một tấm thảm trang trí tinh tế với nhiều mảnh nhỏ, các tác phẩm hiện đại này được ví như một bức ảnh lập thể nghệ thuật. Ví dụ như trong Dune, các lớp mùi ấm áp nồng nàn của hổ phách, xạ hương và gỗ đàn hương hóa ra lại được tỏa ra ngay từ lớp hương đầu. Tất nhiên, những lớp mùi nhẹ tươi tắn như cam bergamot, quýt và hương biển cả thiết lập các giai điệu đầu, nhưng những đặc tính mạnh mẽ của xạ hương, đàn hương vẫn có thể cảm nhận ngay từ những giây đầu tiên.

Một số loại nước hoa thậm chí có thể bỏ qua những note nhẹ nhàng tươi mát truyền thống ban đầu trong cấu trúc kim tự tháp cổ điển để bước ngay sang một âm hưởng mạnh mẽ. Như Casmir, mùi hương ngay lập tức đến trong một tổng hòa của xạ hương, vani, hedione (mùi hoa nhài rất đáng chú ý,) và gỗ tuyết tùng. Một giai điệu của trái cây ngọt ngào mạnh mẽ chạy qua toàn bộ cấu trúc, và nhấn mạnh những bản sắc đậm đà của nước hoa phương Đông. Hoặc perfumer Jean-Claude Ellena, người từng chế tạo nước hoa cho nhà Hermès như một bức tranh màu nước – với một cấu trúc hoàn toàn khác biệt nhưng với những hiệu ứng có thể nói là tương tự.

Rõ ràng trong cấu trúc tuyến tính của nước hoa hiện đại, hương đầu tươi tắn nhẹ nhàng thường bị bỏ qua, hoặc lấn át một cách hoàn toàn bởi một lượng rất nhỏ nhưng vô cùng mạnh mẽ của một note mùi mạnh nào đó. Tại sao lại có sự thay đổi này? Có lẽ là vì trong thời hiện đại, người mua không thể chờ đợi hàng tiếng đồng hồ để thưởng thức một mùi hương trước khi mua. Họ muốn biết ngay lập tức mùi hương sẽ ra sao và chỉ có một phần trăm của giây để họ quyết định sẽ mua mùi hương này mà không phải mùi hương khác. Cũng giống như trailer của một bộ phim, bạn chỉ có vài phút (hay vài giây). Với cấu trúc kim tự tháp, bạn giới thiệu nước hoa trong vài tiếng. Còn với cấu trúc tuyến tính, bạn giới thiệu nước hoa trong vài giây. Người mua hàng cũng chỉ cần có thế.

Lẽ dĩ nhiên, vẫn còn những thương hiệu trung thành với bản “giới thiệu” tỷ mỷ của mình và đòi hỏi một khoảng thời gian nhất định cho sự bóc tách các tầng hương, như Serge Lutens, Hermessence, L’Artisan Parfumeur, hay Annick Goutal…Để “đọc” được những mùi hương ấy, luôn cần đến một yếu tố quan trọng: thời gian.

“Đọc” note hương

Các note hương cũng có nhiều chuyện để nói. Và không hoàn toàn giống như những gì mà các thông cáo báo chí chia sẻ.

Các vật liệu thơm ngày nay có nhiều điểm rất khác biệt với các vật liệu thơm của quá khứ. Một số thông số mới đã trở nên quan trọng hơn, từ thẩm mỹ của màu sắc cho đến quá trình sản xuất nước hoa. Các loại hỗn hợp màu hồng nhạt hay xanh nhạt đang được ưa chuộng hơn các màu sắc khác và điều này vô hình chung đã tạo ra sự giới hạn cho các vật liệu thơm không màu hoặc không có màu sắc tương tự.

Bản danh sách các note của nước hoa không phải lúc nào cũng là mô tả chính xác nhất về nước hoa đó. Một số thương hiệu là không thích ý tưởng niêm yết xạ hương như một note trong hương thơm của họ (mặc dù nước hoa của họ có chứa nó). Và họ dễ lờ nó đi. Một số thương hiệu khác lại tìm cách nhấn mạnh các note nào đó sao cho phù hợp với các khái niệm và câu chuyện của họ. Nếu một loại nước hoa mới được đưa ra với một câu chuyện về một vật liệu thơm mới, họ có thể dành nhiều từ ngữ trong thông cáo nhằm nhấn mạnh vật liệu thơm này, dù sự xuất hiện của nó thực ra vô cùng ít ỏi. Nhiều người tự hỏi “iced rose petals” (cánh hồng băng giá) hay “luminous jasmines” (hoa nhài ánh sáng) có phải là một nguyên liệu thơm mới hay không? Trên thực tế, những mỹ từ này chẳng nói lên điều gì ngoài hương hồng và hương nhài truyền thống. Và rất nhiều khi, mùi hương gỗ cashmere ẩn dưới đáy của kim tự tháp nước hoa có thể sẽ là Cashmeran, một hương gỗ musky sẽ xộc lên ngay từ lớp hương đầu. Nói cách khác, các note cần phải cảm nhận bằng cách xức chúng trên da chứ không phải đọc thông qua một bản thông cáo nào đó. Và một lần nữa, yếu tố thời gian không bao giờ là thừa khi bạn cần “đọc vị” một mùi hương.

 

Pocket
Tags: