“Trong khi Al Queada và nhiều tổ chức khủng bố khác đang lên kế hoạch ăn thua đủ với người Mỹ, ngành công nghiệp nước hoa lại tìm mọi cách nữ tính hóa các đấng mày râu của chúng ta, bằng cách nhấn chìm họ trong những đám mây mùi hoa và mùi trái cây.” Nhớ lại vào năm 2007, một blogger người Mỹ đã lên tiếng mỉa mai sau khi Wall Strees Journal viết về một xu hướng đang được chuộng trong công nghiệp mùi hương: nước hoa đàn ông và sự nữ tính hóa.
Tại Pháp, người ta chia nước hoa thành bảy nhóm mùi khác nhau: Chyprés (mùi hoa nhài và gỗ), Fougères và Cuirs (mùi mật ong, thuốc lá, da thú, gỗ), Hespéridés (mùi chanh cam tươi mát), Orientaux và Ambrés (mùi vanille, chất thơm từ động vật), Boisés (mùi gỗ, trầm hương), Floraux (mùi hoa cỏ). Theo truyền thống, nước hoa đàn ông và phụ nữ thường được chia bởi ranh giới sau: nhóm mùi Fougères và Cuirs đa phần là dành cho đàn ông còn nhóm mùi Floraux thì tuyệt đối là đặc trưng của đàn bà. Những ai sinh ra trong khoảng giữa thập niên 70 đến 80 chắc chắn sẽ nghĩ đến Brut, Polo, Drakkar Noir – những mùi hương gợi nhắc đến cơ bắp, sức mạnh, rượu mạnh – nếu được hỏi về hương vị của một người đàn ông đích thực. Nhưng hai thập niên sau, sự tình đã khác. Những lớp mùi cổ điển chiếm lĩnh vị trí độc tôn trong nước hoa đàn ông như mùi gỗ, mùi da thuộc, mùi hổ phách, mùi thuốc lá…bỗng thấy mình phải đứng chung với những lớp mùi đầy nữ tính (mùi trái cây, mùi hoa).
Ta có thể thấy mùi hoa cam rất được các bà các cô yêu thích trong lớp hương cuối của Gucci Guilty Intense Pour Homme, mùi hoa lan chuông và hoa nhài nở trong loại nước hoa đắt đỏ No.1 For Men của nhà Clive Christian. Polo Double Black của Ralph Lauren thì phảng phất hương xoài chín, và 1 Million của thương hiệu thống trị châu Âu Paco Rabanne thì gây sốc với mùi hương hoa hồng, hoa cam, hoa bưởi và bạc hà (những mùi này hoàn toàn chiếm trọn hai lớp hương đầu của 1 Million).
Ban đầu, những mùi hương nữ tính này còn khá dè dặt khi ẩn náu một cách vụng trộm bên cạnh những thành phần đầy nam tính khác như đàn hương, hoắc hương, xạ hương, hổ phách. Nhưng ngành công nghiệp nước hoa ngày càng hứng thú và liều lĩnh hơn. Họ bắt đầu cho đàn ông trẻ “thử sức” với những sản phẩm thử nghiệm mới, táo bạo hơn nhiều, với mùi hương như những bó hoa. Le Labo’s Rose 31, Les Parfums de Rosine’s Rose d’Homme (được cây bút Chandler Burr – người đánh giá nước hoa của New York Times – mô tả như “một đám mây lúc hoàng hôn” của mùi hoa), Hermès’ Eau de Pamplemousse Rose, Fresh’s Cannabis Rose, By Kilian’s Arabian Nights Rose Oud đều không ngại ngần gì sử dụng mùi hoa hồng trong các lớp mùi chính.
Một vài loại nước hoa nam giới còn khoe khoang sự nữ tính. Viktor & Rolf khi quảng cáo cho nước hoa Antidote có mùi hoa lài, đã ca ngợi mùi hương này mới là “đúng mốt” cho đàn ông thanh lịch. Jean Paul Gautier thì chẳng buồn lấp lửng gì khi lấy ngay từ bông hoa trong tiếng Pháp để gọi tên nước hoa nam của mình: Fleur du Male. “Ranh giới đã sụp đổ”, Kilian Hennessy, người sáng lập thương hiệu By Kilian nhận xét.
Ai dám nghi ngờ chất đàn ông của những mùi hương trên, hãy đến gặp Tommy Lee. Tay trống của ban nhạc hair metal thành công nhất thời đại “The Mötley Crüe”. Anh đã sử dụng mùi hương Kai Perfume Oil trong hơn 10 năm. (Một số ngôi sao khác như David Duchovny, Slash, Bob Dylan, Usher cũng đều là fan của Kai). “Tôi yêu mùi hương của những khu vườn và những bông hoa, nhưng không thể nào tìm được đúng mùi nước hoa đó. Cho đến khi một người bạn giới thiệu với tôi Kai Perfume Oil. Tin tôi đi, phụ nữ chẳng thấy có gì phiền khi tôi dùng loại nước hoa đó”, Tommy Lee bình luận.
Ý tưởng phân chia giới tính cho nước hoa được xem là bắt nguồn từ hiện đại. Theo các tài liệu lịch sử thì đàn ông và đàn bà Hy Lạp cổ đều sử dụng hương hoa loa kèn và hoa hồng như nhau. Đàn ông thời Victorian cũng chẳng ngại gì khi phủ lên người mùi hoa hồng, oải hương, violet, kim ngân hoa hay bạc hà. Người đầu tiên mang lại cho nước hoa một số dấu ấn giới tính nào đó, có vẻ là Napoleon. Ông hoàng này tắm mình trong khoảng 60 chai nửa lit mỗi tháng của một loại Eau de Cologne từ rượu nho, dầu chanh và thảo dược, được tạo ra vào năm 1709 bởi tay thợ cắt tóc người Ý Gian Paolo Feminis. Mùi hương này được khuyến khích sử dụng trong binh sĩ, và về sau, khiến phụ nữ thổn thức vì nó gợi ra cảm giác về sức mạnh của các bậc mày râu.
Một mốc quan trọng trong lịch sử của nước hoa đàn ông là Fougère Royale, được Paul Parquet của nhà Houbigant (Pháp) tạo ra vào năm 1882. Với mục đích ban đầu là bán cho nữ giới, Fougère Royale có hương đầu khá nữ tính là oải hương, cam và xô thơm. Thế nhưng cuối cùng đàn ông mới là người bị chinh phục thật sự bởi hỗn hợp kỳ lạ giữa gỗ sồi rêu và mùi coumarin tươi mới (mùi hương này có thể tìm thấy trong cỏ ba lá ngọt, cỏ bison, đậu Tonka) – những thành phần tạo nên lớp mùi gỗ sâu lắng sau cùng của Fougère Royale.
Công thức oải hương + gỗ sồi rêu + coumarin về sau đã xác lập khái niệm nước hoa fougère cho đàn ông và tung hoành trong cả thế kỷ hai mươi. “Công thức này có mặt trong khoảng 95% các loại nước hoa của đàn ông”, Kilian nói. “Nó nhắc nhở người đàn ông đến một cảm giác tinh khôi, tươi mới, giống như kem cạo râu hay một cửa hàng cắt tóc sang trọng.. Nó mang lại sự thoải mái và yên tâm, các công ty nước hoa biết nó sẽ bán chạy hơn nhiều so với những công thức khác. Nhưng thật ra, theo ý kiến của tôi, nhóm mùi fougère thực sự rất hoa mỹ. Nó chỉ được coi là nam tính bởi vì chúng ta đã được dạy rằng đó là những mùi nam tính mà thôi”.
Đàn ông thập niên 90 với trường phái metrosexual đã thoáng hơn trong việc nhìn nhận và đánh giá khái niệm nam tính, nhất là dưới ánh sáng của trào lưu phi giới tính unisex hay khái niệm lưỡng tính. “Đàn ông vẫn muốn cái gì đó khiến họ nam tính, nhưng tôi nghĩ khái niệm nam tính giờ đã mở rộng hơn”, Karyn Khoury – Phó Giám đốc cấp cao của thương hiệu nước hoa Estée Lauder nói. Karyn Khoury nhắc đến nước hoa Tuscan Leather hay Jasmine Rouge của Tom Ford: “Tom Ford không đề cập đến việc đó là nước hoa đàn ông hay đàn bà. Những mùi hương này có lẽ chỉ là một niềm vui thú và là một trải nghiệm mới về mùi”. Chuyên gia mùi hương Lev Glazman nói rằng thật khó để bán một chai nước hoa có mùi hoa cho đàn ông nếu anh nói trắng ra nó có mùi hoa. “Tuy nhiên, nếu anh không nói với họ mà cứ để họ tự dùng, họ nhất định sẽ thích”. Chưa kể đến một sự thật rằng, nhiều loại nước hoa có mùi khá nữ tính lại trở nên nam tính hơn khi xức trên cơ thể của đàn ông. Một kiểu phản ứng sinh học. Ngay cả hương hoa hồng cũng không còn là hương hoa hồng đúng nghĩa khi nó được đàn ông sử dụng, nó trở nên cứng cáp và lạ lùng hơn.
Tuy vậy, không phải là không có những cái nhướn mày cho những mùi hương hoa cỏ này. “Tốt hơn là bạn nên thận trọng” Richard Herpin, một chuyên gia mùi hương ở Firmenich, người đã phát triển mùi hương cho Vera Wang và Bond No. 9 nói. “Lạm dụng chúng, bạn sẽ không có mùi của một người đàn ông đích thực”. Tại các văn phòng của New York hay London, các ông chủ sẽ đánh giá cao nếu nhân viên nam của họ có mùi hương sạch sẽ và nghiêm túc, thay vì sực nức trong mùi hoa hay trái cây.
Đàn ông sẽ đi xa đến đâu với những mùi hương nữ tính? Câu hỏi này rất khó trả lời, cũng như người ta thường hỏi: liệu khi nào thì đàn ông sẽ mặc váy đi làm và coi váy là mốt? Trong khi chờ đợi, nhiều thương hiệu đã có những động thái khác nhau. Gucci và Nautica chơi nước đôi bằng cách trộn những công thức hoa cỏ với tinh dầu gỗ truyền thống. Giorgio Armani vẫn kiên trì với phong cách cổ điển khi ra mắt Attitude với hương gỗ và mùi gia vị. “Chúng tôi ít quan tâm đến việc theo đuổi một trào lưu mới mà chú ý hơn đến việc sáng tạo một lo ại nước hoa cổ điển”, Serge Jureidini, chủ tịch hội thiết kế các mùi hương cho L’Oreal USA, cũng là người phát triển Attitude bình luận.
Có lẽ nước hoa cũng giống như tình yêu, để yêu nửa kia của mình hơn đôi lúc chúng ta phải thử trải nghiệm ở một vị trí khác, theo hướng hoàn toàn đối lập.
Thành Hảo/STYLE Magazine
FOLLOW US